SEO nedir? Bəzi insanlar niyə bu qaydada yazaraq axtarır?
İnternetdə bir mövzunu araşdırmaq istəyəndə adətən ilk addımımız Google-a sual vermək olur. SEO haqqında maraqlananların isə çoxunun klaviaturada yazdığı ilk söz belədir: “SEO nedir”. Əslində Azərbaycan dilində düzgün yazılış “SEO nədir” olsa da, statistikaya baxanda görürük ki, daha çox insan məhz “nedir” formasını işlədərək axtarış edir.
Bu maraqlı hal təkcə dil qaydalarının pozulması deyil, həm də istifadəçi davranışlarının, texnologiyaya uyğunlaşmanın və internet vərdişlərinin göstəricisidir. Başqa sözlə, “SEO nedir” yazmaq yanlış da olsa, artıq bir trendə çevrilib.
Bu məqalədə həm bu fenomenin əsl səbəblərinə toxunacağıq, həm də SEO-nun mahiyyəti haqqında danışacağıq. Yəni bir daşla iki quş vuracağıq: həm “niyə insanlar belə axtarış edir?” sualına cavab verəcəyik, həm də “SEO nedir?” sualını izah edəcəyik.
“SEO nedir?” yazılışının səbəbləri
Google-da “SEO nədir” sualını axtarmaq istəyən bir çox insan klaviaturada fərqli formada yazır: SEO nedir. Bu, təsadüfi deyil. İstifadəçilərin bu seçimində həm texniki, həm də dil və vərdişlərlə bağlı səbəblər var.

Klaviatura və texniki çətinliklər
Azərbaycanda internet istifadəçilərinin böyük hissəsi telefon və kompüterlərində Azərbaycan dili klaviaturasını aktiv etmir. Standart ingilis və ya türk klaviaturasından istifadə etdikdə “ə” hərfi mövcud olmur. Bu səbəbdən onlar ən yaxın alternativ kimi “e” hərfini yazırlar.
Digər tərəfdən, smartfonlarda avtokorreksiya (autocorrect) funksiyası da təsir göstərir. Telefonun dili türk dilinə qurulubsa, “nədir” sözü avtomatik olaraq “nedir” formasına düzəldilir. İstifadəçi də çox vaxt buna fikir vermədən axtarışı elə həmin formada aparır.

Rus dilli istifadəçilərin vərdişləri
Azərbaycan əhalisinin əhəmiyyətli hissəsi gündəlik həyatda rus dilindən istifadə edir. Rus dilində isə “ə” hərfinin qarşılığı yoxdur. Bu səbəbdən onlar yazıda ya “a”, ya da “e” ilə əvəzləməyə vərdiş ediblər.
Məsələn, “nədir” sözünü rus dilli istifadəçi üçün “nedir” formasında yazmaq daha rahat və təbii görünür. Bu vərdiş məktəb illərindən formalaşdığı üçün internetdə də axtarış davranışlarına birbaşa təsir edir.
Sürətli yazışma
Xüsusilə gənc nəsil arasında sürətli yazışma mədəniyyəti üstünlük təşkil edir. Onlar sosial şəbəkələrdə və mesajlaşma tətbiqlərində vaxt itirməmək üçün dil qaydalarını çox vaxt nəzərə almırlar. Bu səbəbdən “ə” hərfini “e” ilə əvəz etmək geniş yayılıb.
Məsələn, “nə var?” əvəzinə “ne var?”, “nədir?” əvəzinə isə “nedir” yazmaq adətə çevrilib. Bu vərdiş o qədər güclənib ki, insanlar Google-da belə ciddi mövzular barədə axtarış edərkən də eyni üslubu tətbiq edirlər. Nəticədə “SEO nədir” yazmaq əvəzinə “SEO nedir” forması üstünlük qazanır.
Türkiyə mediası və dil təsiri
Azərbaycanlı internet istifadəçiləri ən çox Türkiyə mediasına – YouTube kanallarına, TikTok videolarına, xəbər portallarına müraciət edirlər. Türkiyədə isə standart olaraq “nedir” forması işlədilir. İnsanlar hər gün bu formada başlıqlar və kontent gördükləri üçün həmin yazılış onlara daha tanış və “doğru” görünməyə başlayır.
Məsələn, “Dijital Pazarlama Nedir?”, “SEO Nedir?” tipli videolar və məqalələr gündəlik qarşılarına çıxır. Bu təsir nəticəsində Azərbaycanlı istifadəçilər də SEO nedir yazaraq axtarış etməyə meylli olurlar.
Google və axtarış nəticələrinin təsiri
İstifadəçilərin “SEO nedir” yazmağa üstünlük verməsinin ən mühüm səbəblərindən biri də elə Google-un özüdür. Axtarış motorunda “SEO nədir” yazmağa başlayanda, Autocomplete (avtomatik tamamlama) funksiyası çox vaxt “SEO nedir” formasını təklif edir. İstifadəçilərin əksəriyyəti isə göstərilən ilk variantı seçməyə meylli olur.
Bundan başqa, nəticələr bölməsində də türk saytlarının çoxluğu “nedir” formasını daha cəlbedici edir. İstifadəçi görür ki, qarşısına çıxan məqalələrin başlıqları “SEO nedir?” şəklindədir və elə həmin yazılışla davam edir. Beləcə, bu forma daha çox istifadə olunaraq bir trendə çevrilir.
Əslində isə həm “SEO nədir”, həm də “SEO nedir” yazan insanların niyyəti eynidir – SEO haqqında məlumat tapmaq. Google da bunu başa düşdüyü üçün hər iki formada oxşar nəticələr göstərir.
“SEO nedir?” deyəndə əslində nəyi nəzərdə tuturuq?
Əslində istifadəçilər “SEO nedir” yazanda düzgün ifadə “SEO nədir” olur. Amma niyyət dəyişmir – məqsəd eynidir: SEO haqqında məlumat almaq. Google da bunu anlayır və hər iki formada axtarış edənlərə oxşar nəticələr göstərir.
SEO (Search Engine Optimization) – vebsaytların axtarış motorlarında (xüsusilə Google-da) daha yüksək sıralarda çıxması üçün görülən işlərin ümumi adıdır. Yəni bir istifadəçi “SEO nedir” yazaraq axtarış etdikdə əslində öyrənmək istədiyi budur: SEO necə işləyir, nə üçün vacibdir və bizneslərə hansı faydanı gətirir?
Burada diqqətə alınmalı vacib məqam odur ki, SEO yalnız texniki termin deyil, həm də internetdə görünürlük üçün əsas strategiyadır. İstər kiçik biznes, istər böyük şirkət olsun – hər kəs üçün düzgün tətbiq olunan SEO, müştəri axınını və satışları artırmağın ən etibarlı yollarından biridir.
Beləliklə, “SEO nedir?” sualı sadəcə yazılış fərqindən ibarətdir. Əsas cavab isə dəyişmir: SEO – saytınızı istifadəçilərin daha tez tapması üçün optimallaşdırma prosesidir.
4. SEO-nun mahiyyəti
İnternetdə bir məhsul, xidmət və ya məlumat axtaranda hamımız ilk olaraq Google-a müraciət edirik. Burada əsas sual yaranır: nə üçün bəzi saytlar ilk səhifədə çıxır, digərləri isə arxa səhifələrdə qalır? Cavab məhz SEO ilə bağlıdır.
SEO nedir? – SEO (Search Engine Optimization) saytların axtarış motorları üçün optimallaşdırılması deməkdir. Onun əsas məqsədi vebsaytı istifadəçilərin daha asan tapmasını təmin etməkdir. Sadə dillə desək, SEO – saytınızın Google-da görünən üzüdür.
SEO-nun mahiyyəti üç əsas hədəfi əhatə edir:
- Görünürlük yaratmaq – Saytın axtarış nəticələrində yuxarıda çıxmasını təmin etmək.
- İstifadəçi cəlb etmək – Daha çox ziyarətçi gətirmək və onların ehtiyaclarına cavab vermək.
- Satış və ya nəticə əldə etmək – Trafiki real müştəriyə, alışa və ya xidmət sifarişinə çevirmək.
Məsələn, bir restoran sahibi “pizza Bakı” açar sözü ilə axtarış edən müştərilərin qarşısına ilk çıxmaq istəyirsə, bunu SEO ilə edə bilər. Elə “SEO nedir” axtarışı da buna canlı sübutdur: istifadəçi sual verir, Google isə onu SEO haqqında məlumat verən saytlara yönləndirir.
SEO-nun mahiyyəti sadəcə axtarışda yuxarı çıxmaq deyil, həm də istifadəçiyə düzgün məzmun, etibarlı məlumat və sürətli texniki təcrübə təqdim etməkdir.
SEO-nun əsas istiqamətləri
“SEO nedir?” sualının cavabını tam başa düşmək üçün onun əsas istiqamətlərinə nəzər salmaq lazımdır. SEO ümumiyyətlə üç əsas sahədə tətbiq olunur:
On-Page SEO
Saytın daxilində aparılan optimallaşdırmadır. Buraya başlıqların, meta təsvirlərin, açar sözlərin düzgün yerləşdirilməsi, şəkillərin optimallaşdırılması və məzmunun oxucu dostu olması daxildir. Sadə dillə desək, On-Page SEO – saytın öz evinin səliqəyə salınmasıdır.
Off-Page SEO
Saytın xaricində görülən işlərdir. Əsasən digər saytlardan backlink almaq, brendin internetdə reputasiyasını gücləndirmək və sosial siqnalları artırmaq daxildir. Yəni saytın “küçədəki imici” də SEO-nun bir hissəsidir.
Texniki SEO
Burada saytın texniki infrastrukturu nəzərdə tutulur: səhifələrin yüklənmə sürəti, mobil uyğunluq, düzgün indeksləşmə və təhlükəsizlik. Texniki SEO olmadan ən yaxşı məzmun belə Google-da layiqli nəticə ala bilmir.
Bu üç istiqamət birlikdə işlədikdə, sayt həm istifadəçilər, həm də axtarış motorları üçün mükəmməl görünür.
Nəticə
Gördüyümüz kimi, “SEO nedir” yazılışı texniki və dil səbəblərinə görə yayılıb, amma istifadəçinin niyyəti eynidir – SEO haqqında öyrənmək. Əslində isə doğru yazılış “SEO nədir” olsa da, Google hər iki formada eyni cavabı təqdim edir.
SEO-nun mahiyyəti saytları axtarış motorları üçün optimallaşdırmaq və onları istifadəçilərin qarşısında daha görünən etməkdir. On-Page, Off-Page və Texniki SEO birlikdə tətbiq olunduqda isə nəticə daha çox trafik, daha çox müştəri və daha yüksək gəlir deməkdir.
Başqa sözlə, “SEO nedir?” sualına ən sadə cavab budur:
SEO – internetdə görünürlüyünüzü artıran və biznesinizə real müştərilər qazandıran strategiyadır.